Chuyện đời lính

Thời gian đó vào khoảng từ 1993 – 1995 tôi ở Campuchia, ở cù lao Kaoh Meas giữa sông Mekong cách Kien Svay và thủ đô Phnompenh không xa lắm… ở cùng tôi khi đó có nhiều anh em cả người Cam, thấy anh em tôi hay tò mò mò mẫm những khu vực, những nơi mà người dân bản địa thường e dè ít lui tới, nhắc tới… trên cù lao này khá nhiều những điểm “đen” như vậy. Tại đây ngoài quân đội Hoàng gia thì còn cả dân khá đông, họ làm thuyền chài như ở Tonle Sap và đi rừng khai thác lâm thổ sản…

Một hôm, có chú em là lính, tên Chuol… tôi thường gọi là Chuôn nhà gần khu trường học Tuol Saleng, trường học này nổi tiếng vì chính quyền Kme đỏ chuyển đổi công năng thành nhà tù, giờ thành khu di tích diệt chủng. Nhà Chuôn ở đường 320 hay 230 gì đó, quá lâu rồi nên tôi không nhớ cụ thể, khu vực này khi vẫn còn hoang tàn không đông đúc và đẹp như bây giờ. Được nghỉ dài ngày nên Chuôn rủ 3 anh em tôi toàn người Việt về nhà chơi, nhân tiện hứa cho xem nhiều chuyện hay lắm… đúng lời cậu ấy nói như vậy.

Nhà Chuôn ở là một căn nhà 4 tầng trông như ngôi trường học cũ xì, tường vôi xỉn màu và lỗ chỗ rất nhiều vết đạn, xây kiểu cũ giống ký túc xá của trường học hơn là nhà tập thể, người sống chen chúc bên trong và đủ thứ đồ như giường tủ, bàn ghế… họ chất kín hành lang, tối hù điện đỏ quạch… nóng hầm hập. Chuôn ở cùng 2 chị gái, cha mẹ với vài người anh em của cậu đều đã bỏ mạng trong Tuol saleng hồi trước giải phóng, còn 3 chị em được một người dì cùng bà ngoại đưa đi trốn tận Kien Svay nên thoát chết, hai người chị một người bị thiểu năng (câm) và mất một cánh tay, họ có một quán nhỏ phía dưới gần một bến xe tôi không nhớ tên là gì, họ bán cơm… giống như cơm sườn của người Nam, chỉ chiều tối mới về nhà, và phải dậy rất sớm để nấu đồ rồi đưa lên xe đẩy ra quán bán. Khu đó thuộc thủ đô nên đường xá dù bị chiến tranh tàn phá nhưng vẫn còn vỉa hè, trải nhựa có đèn đường đàng hoàng dù rất vàng vọt, và chỗ còn chỗ mất… từ nhà ra quán một đoạn chừng hơn 200m qua một khu tối om, có hàng rào hoa sắt, và một khuôn viên khá đẹp, chị Siel, tôi gọi là chị Sen, nói rằng đó là trường mẫu giáo cũ… nhưng các em đừng nên vào đó, hay chỉ trỏ gì nhé, tôi thấy rõ sự sợ hãi trong mắt chị khi nói tới nơi đó, qua câu chuyện chị kể được Chuôn dịch lại cho chúng tôi nghe thì đó là một nơi có rất nhiều người đã bị giết, rất nhiều trẻ em… ngày xưa, còn bây giờ, nơi đó có nhiều “tà”, người lang thang vô gia cư cũng không dám vào đó, mà họ ngồi vạ vật đầy vỉa hè, cột đèn… chị kể, lúc trước mới bán cơm khi đẩy xe qua, rất nhiều trẻ em và người lớn bò ra đường lê lết xin ăn, nhất là hôm nào trời vừa mưa xong, hoặc có trăng sáng… tầm 3, 4 giờ là các chị phải đẩy xe chở cơm, đồ ra cổng bến xe bán, nhưng đáng sợ hơn là qua đấy chừng chục mét có một cây Móc, cây gần giống cây dừa nhưng cao và to, tựa tựa như cây cau vua, nhưng lá nó bé hơn, quả từng chùm nhìn xa như trái nho Mỹ, dưới cây móc đó ngươi ta lập hẳn một ngôi miếu nhỏ như miếu cô hồn của người Việt… chị kể có lần đi qua đó họ xông ra gần như lăn xả vào cướp đồ của chị, hai chị em ban đầu sợ díu cả chân nhưng bị vài lần thành quen… chỉ có lần họ sợ nhất tới nỗi tiểu trong quần và không đẩy nổi xe… hôm đó, trời mưa xong điện cúp tối om khi qua khu vườn trẻ không sao nhưng tới gần cái cây, cả hai chị nhìn thấy một hình giống người, nhưng nó rất dài, nếu đứng dậy nó phải chạm tới chùm trái móc, tức là tầm 4, 5 m, nó ngồi như khoanh chân tròn bệt trên hè đường, chễm chệ trước cửa miếu lưng còng còng lòm khòm như dáng một cây bonsai cảnh vậy, ban đầu hai chị không nhìn thấy nó, tới khi xe tới ngang nó nó chợt chìa bàn tay trơ xương ra trên tay cầm mấy cái lá khô, quàng thứ gì như tấm vải đen và rách rưới, mặt dài ngoẵng chỉ thấy răng hàm trên nhô ra với đôi mắt trắng dã dữ tợn, không rõ nó đang cười hay đang giận dữ… hai chị gần như chết ngất, gào thất thanh cho những người chở thuê, bốc vác hàng lên xe gần đó chạy tới đỡ hai chị dậy và đưa họ tới quán, hôm đó hai chị sợ không thể bán nổi hàng… họ sợ thất thần khi cơm canh đồ ăn được để cẩn thận nhưng không hiểu sao nó lại đổ lẫn lộn hết vào nhau và vữa nát không thể dùng được nữa, và còn lẫn rất nhiều lá khô trong đó…

Tôi quyết định gần sáng sẽ dậy đẩy xe cùng các chị ra quán, 3 rưỡi đêm nhưng vẫn có những người đi lại, những người bốc xếp hàng, người cùng bán hàng sớm như cơm tấm hay cà phê vì có cả dãy quán như vậy ngay cửa khu bến xe… ba ngày liền, có một hôm trời mưa tầm tã luôn… khi đi qua những điểm đó tôi kín đáo liếc mắt sang liên tục, tuy nhiên không hề nhìn thấy gì khác lạ. Tới cổng vườn trẻ chị Sen dừng lại để một đĩa cơm nhỏ có đầy đủ đồ ăn trong đó lên chiếc bệ xây tạm bằng gạch, và tới cửa miếu chị cũng làm vậy trong miếu có ai đã đốt hương và để những ly nước nhỏ như cà phê hay sinh tố gì đó… tôi hỏi chị ngày nào cũng vậy sao? Chị gật đầu, chị Chol là chị cả bị thiểu năng thì đứng lại chút chỉ còn 1 tay nên chị chắp lại vái vái miệng kêu ư ử gì đó… rồi đi tiếp…

Ba bốn ngày vậy… không thấy điều gì, ngoài một lần khi liếc vào trong vườn trẻ tôi thấy con ngựa giống như ngựa gỗ của trẻ Việt Nam hay chơi, nhưng đây họ hàn bằng sắt nó cứ nhao lên hụp xuống liên tục, tôi rời xe chở cơm lao lên hè định leo qua hàng rào hoa sắt vào tận nơi để xem thì chị cả túm tôi lại chị kêu é é trong miệng không rõ chị muốn nói gì, nhưng cảm giác của tôi là chị rất mạnh, khi chỉ dùng một tay còn lại chị nắm sau cổ tôi lôi một phát… tôi suýt ngã trên hàng rào xuống đất, mạnh như đòn quật trong Aikido vậy… khi quay ra xe, tôi nhìn lại lần nữa con ngựa sắt đã thôi không nhún nữa mà đứng yên…

Và một điều nữa, ba bốn ngày khi thức dậy buổi đêm đi ra quán cùng các chị tôi luôn thấy ngay cửa nhà Chuôn ra là cái bể nước rất to có bậc để leo lên, cũng có một đĩa cơm nhỏ để đó… phải nói thêm là nhà Chuôn là tầng thượng, cơi nới thêm chứ không phải như những căn phía dưới, chính quyền cho họ ở đó không phải thuê mướn gì. Rất tò mò về đĩa cơm, nhưng không tiện hỏi. Tới hôm leo rào sắt trượt… đẩy xe xong quay về nhà, chị cả ra hiệu liên tục cho tôi là không đc trèo vào nơi đó, thậm chí chị còn đứng nhìn theo tôi qua hẳn nơi đó mới thôi… tôi về nhà, đi lên cầu thang, thang tối om tự nhiên tôi thoáng rùng mình nhẹ… tôi dừng lại vài giây… và đi tiếp mắt đảo liên tục để quan sát xung quanh, tới tầng 3 có toalet và nhà tắm chung, ai đã bật bóng điện sáng nên tôi thoáng thấy có bóng người, vẫn bước thật nhẹ chân và vờ như không nhìn thấy gì tôi đi tới nhà tắm đột ngột rút đèn pin soi thẳng phía trong, không có gì, toalet… cũng vậy… thẳng phía trước là bậc thang nhỏ cơi thêm lên tầng thượng, tôi thấy một đứa trẻ, tôi luôn tin vào con ngươi mắt mình, đó là một đứa trẻ, chắc là con nhà ba hộ dân ở kế, nhưng không phải vì kế bên có hai cha con làm tài xế, họ đi suốt, và một cặp vợ chồng họ có sạp bán trái cây và ngủ ngoài sạp chỉ về để nấu nướng, họ không có con nhỏ…

Tôi tới sân thượng, cửa nhà Chuôn và chiếc bể nước. Một cô bé gái tầm 8, 9 tuổi mặc bộ đồ màu tím đứng im lìm ngay trên… nóc bể (bể rất cao tầm 2, 5 m chứa nước dùng cho cả tầng nhà phía dưới) nhìn tôi, tôi đứng lại tay cho vào túi quần, cầm cây đèn pin nhỏ trong túi… nhưng tôi không nỡ bấm đèn làm cô bé kia sợ… tôi chỉ chỉ tay xuống đĩa cơm phía dưới ra hiệu mời cô… cô bé đứng im rồi lùi dần lùi dần… chớp mắt không thấy nữa. Tôi lau mồ hôi, đưa tay xem đồng hồ 4 giờ kém, tôi leo lên chiếc thùng gỗ đựng đồ linh tinh để nhìn lên nóc bể, bật đèn soi vào đó… không có gì, chỉ có một chiếc gương nhỏ, chiếc lược màu đỏ, mấy cái dây buộc tóc, một chiếc mũ loè loẹt của các bé gái, và những thứ gì đó như là quần áo, hay mền… gì đó. Tôi tụt xuống móc thuốc châm lửa hút, trầm ngâm một lúc… quay lại, tôi giật nảy mình vì Chuôn mở cửa đứng đó từ lúc nào, cậu nói nhỏ, anh thấy chị Suksol à, chị là chị cả của em chị bị ném trên tầng bên trường xuống đất cùng mẹ em… trường chính là nhà tù Tuol saleng… Chuôn đưa tôi vào lục tìm mãi mới thấy một tấm hình đen trắng tuy cũ nhàu rồi nhưng vẫn còn rõ cả gia đình họ, ông bà, cha mẹ, cùng 5 chị em, dưới cậu còn một em trai nữa, cũng đã chết cùng cha mẹ, ông và các chị bên trường học. Thật kinh khủng khi ngày ngày họ vẫn phải sống kế ngay gần nơi cả nhà mình đã bị giết một cách tàn bạo, chặt đầu hay ném từ trên tầng cao xuống. Từ nhà cậu kéo rèm cửa căn phòng phía trong ra là nhìn thấy những tầng trên của nhà tù Tuol Sleng, xám xịt im lìm đầy chết chóc. Chị Sen nói với tôi nhiều đêm vắng vẫn nghe tiếng gào thét, tiếng quát… đứng dậy, đứng dậy… mày, mày… tiếng trẻ em khóc, tiếng còi như còi quân cảnh…

Vui hay buồn, hai chị của Chuôn vẫn thường đốt nhang, quỳ xuống vái vọng qua bên đó, nơi có những linh hồn người thân của mình… họ vẫn mong ông, cha, mẹ… cùng chị em của họ đã đã thoát được khỏi nơi đó và lên Thiên đàng rồi.

Tôi cũng mong là như vậy.